Đào tạo các linh mục: Một sự kết hợp giữa sức mạnh và lòng thương xót

 Vatican News tiếp tục quan tâm đến lịch sử, các mục tiêu và “ngân sách sứ vụ” của các Thánh bộ Tòa thánh đang hỗ trợ Đức Giáo hoàng trong sứ vụ mục tử của ngài. Sau đây là cuộc phỏng vấn với Đức Hồng y Beniamino Stella, Tổng trưởng Bộ Giáo sĩ, được thực hiện bởi Alessandro De Carolis từ Vatican.

Chủng viện là một “nơi rèn luyện” không chỉ đào tạo về trí thức, mà đặc biệt về con tim của những người được mời gọi trở nên mục tử cho các linh hồn; một con tim đã nuôi dưỡng tất cả các thớ thịt của con người để họ là người trước khi là Kitô hữu. Với thẩm quyền đối với tiến trình đào tạo linh mục, Bộ Giáo sĩ lưu tâm đặc biệt đến các lãnh vực hoạt động vốn chứa đựng và chi phối tất cả các khía cạnh đời sống nơi một thừa tác viên của Thiên Chúa trong các khía cạnh khác nhau. “Ngân sách sứ vụ” hàng năm của nó là khoảng 2 triệu Euro (tính đến năm 2021). Đức Hồng y Beniamino Stella, Tổng Trưởng Thánh Bộ, giải thích công việc của các cộng tác viên của ngài theo con đường mà Đức Giáo hoàng Phanxicô đã chỉ ra, đó là con đường mà Giáo Hội được phục vụ và được sinh động nhờ một khối óc và sự cống hiến làm cho hình ảnh Người Samaritanô nhân hậu hiện diện khắp nơi trên thế giới.

Vatican News: Lá Thư được viết vào ngày 04 tháng 08 năm 2019 nhân kỷ niệm 160 năm ngày mất của Cha Sở họ Ars đã trình bày một “tổng quan” nhỏ về mặt thiêng liêng và mục vụ từ huấn quyền của Đức Giáo hoàng Phanxicô liên quan đến chức linh mục. Đâu là "chân dung” (identikit) của linh mục mà có thể rút ra từ nó?

Đức Hồng y Beniamino Stella: Đức Giáo hoàng Phanxicô rất luôn lưu tâm đến các linh mục và sứ vụ của họ. Trên thực tế, ngài đã nói về điều này trong nhiều dịp khác nhau và ngài đã làm nổi bật lên một số khía cạnh của đời sống linh mục. Lá Thư kỷ niệm 160 năm ngày mất của Thánh Gioan Marie Vianney là một món quà đặc biệt của Đức Giáo hoàng, ngài nói với các linh mục chủ yếu từ kinh nghiệm sống của họ. Đọc bản văn của Đức Giáo hoàng, có vẻ như ngài “đang nhìn” “các anh em linh mục” của mình, những người không “gây ồn ào”, đã từ bỏ mọi sự để hiến thân phục vụ các cộng đoàn. Họ làm việc "nơi các chiến hào", tiếp xúc với nhiều hoàn cảnh khác nhau nhất. Họ “vác lấy gánh nặng mỗi ngày” trong “nỗ lực chăm sóc và đồng hành với dân Chúa”.

Vì thế, Đức Giáo hoàng Phanxicô đưa ra một chân dung “hiện sinh” của linh mục. Thực ra, ngài không nói về kiểu linh mục lý tưởng vốn không tồn tại. Thay vào đó, ngài đề cập đến vô số các linh mục, “thường không phô trương và quan tâm giá trị bản thân”, đã hiến mình “phục vụ Thiên Chúa và dân của họ” nhằm loan báo Tin Mừng, cử hành các Bí tích và làm chứng tá tình thương. Họ viết lên “những trang đẹp nhất của cuộc đời linh mục”. Bất chấp tội lỗi của họ và ngay cả những tội ác của một vài giáo sĩ mà Đức Giáo hoàng vốn không bao giờ im lặng, ngài vẫn cho thấy rằng có “vô số linh mục trung thành và quảng đại… biến cuộc sống của họ thành một công việc của lòng thương xót.”

Đức Giáo hoàng nói rằng, sau món quà sự sống, lòng thương xót rõ ràng là một “phẩm chất tuyệt hảo” khác của linh mục, giúp họ trở nên đồng hình đồng dạng với Chúa Kitô, Mục Tử Nhân Lành. Nó chính là một tâm tính đáng vui mừng kín múc sức mạnh của nó từ cầu nguyện và các bí tích; nó định hình nhờ sự hiệp thông qua việc họ chia sẻ với Giám mục cũng như các linh mục anh em của họ; đồng thời, nó trở nên cụ thể hóa qua sự nhiệt thành đối với những vùng truyền giáo, nhờ sự kiên trì và “chịu đựng”, ở nơi đó nó trở nên gần gũi và thân thiết đối với " những anh chị em đau khổ của chúng ta".

Nhà nguyện của Bộ Giáo sĩ

Đức Giáo hoàng nói đến “tinh thần linh mục” như là một đặc tính bổ sung, vốn được Ratio coi là một phần cần thiết cho sự trưởng thành con người, mà các ứng viên chức thánh cần phải có. Đức Giáo hoàng Phanxicô giải thích rằng thừa tác vụ linh mục không miễn trừ họ “khỏi đau khổ, thương tích và thậm chí hiểu lầm”, chúng là những phương thế để nên đồng hình đồng dạng với Chúa Kitô khi chúng được các linh mục đón nhận và thấm nhập vào hành trình đức tin và cầu nguyện của mình. Đức Giáo hoàng gọi nguội lạnh (acedia) là “nỗi phiền muộn ngọt ngào”. Tránh những nguội lạnh bằng cách ở lại “trước mặt Chúa”, Đấng chữa lành con tim tổn thương và tẩy rửa đôi chân vấy bẩn “thế trần” của họ.

Cuối cùng, chân dung được nói đến trong Lá Thư rõ ràng mô tả (không trích dẫn) kinh nghiệm về sự thánh thiện của Cha Sở họ Ars như là “hai mối liên kết then chốt” của căn tính linh mục: mối liên kết cá nhân mật thiết và sâu xa với Chúa Giêsu, và mối liên kết với dân Chúa. Cuối cùng, noi gương Mẹ Thiên Chúa, thái độ mà Đức Giáo hoàng đề nghị, là thái độ ngợi khen. Tóm kết những nét đặc điểm của đời sống linh mục được trình bày trong bức thư, chúng ta có thể nói rằng Đức Giáo hoàng Phanxicô yêu cầu các linh mục ngày nay phải là linh mục của lời kinh Magnificat.

Vatican News: Đối với Đức Giáo hoàng, “việc đổi mới đức tin và tương lai của các ơn gọi chỉ có thể thực hiện được nếu chúng ta có các linh mục được đào tạo tốt”. Như vậy, việc tập trung vào mảng mục vụ ơn gọi và thường huấn linh mục của Thánh Bộ ra sao?

Đức Hồng y Stella: Bộ Giáo sĩ đã dành thời gian và sức lực cho việc xuất bản Ratio Fundamentalis Institutionis Sacerdotalis mới, được xuất bản vào ngày 8 tháng 12 năm 2016. Như thế, vào cuối năm 2021, Ratio mới đã áp dụng được 5 năm. Chính “hồng ân của ơn gọi linh mục được Thiên Chúa đặt để nơi tâm hồn của một số người, đã buộc Giáo hội phải đề xuất cho họ một hành trình đào tạo nghiêm túc”. Gặp gỡ Thánh bộ nhân dịp Hội nghị Khoáng đại năm 2014, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã định nghĩa đào tạo là “gìn giữ và nuôi dưỡng các ơn gọi để chúng có thể sinh hoa trái. Họ là những ‘viên kim cương thô’ sẵn sàng để được đánh bóng cẩn thận với sự tôn trọng lương tâm của các ứng viên và với lòng kiên nhẫn, nhờ đó họ có thể tỏa sáng giữa dân Chúa ”. Trong tư tưởng của Ratio, chỉ có duy nhất một sự đào tạo linh mục. Nó bắt đầu trong Chủng viện (đào tạo khởi đầu) và tiếp tục trong suốt cuộc đời của linh mục (thường huấn/ đào tạo liên tục).

Đức Hồng y Beniamino Stella chỉ về bức ảnh cũ được chụp khi các chủng sinh chơi bóng đá

Do đó, Thánh Bộ đồng hành với các Hội đồng Giám mục, và đôi khi cả các giáo phận riêng lẻ, trong việc thúc đẩy đào tạo khởi đầu và liên tục của hàng giáo sĩ. Một dịp tốt để đối thoại về vấn đề này với các Giám mục từ các quốc gia khác nhau trên thế giới diễn ra trong các cuộc viếng thăm ad limina định kỳ. Ngoài việc giải quyết các vấn đề liên quan đến thẩm quyền của Thánh bộ, đó là thời điểm dành phần lớn cho vấn đề các chủng viện và tiến trình đào tạo liên tục của hàng giáo sĩ. Thánh bộ khuyến khích các dự án đào tạo phải thực hiện và Thánh bộ đồng hành với các dự án đã được khởi động, qua việc đưa ra hướng dẫn về cả phương pháp và nội dung.

Cuối cùng, Thánh bộ chú ý đặc biệt đến ơn gọi linh mục, khuyến khích việc thiết lập và thúc đẩy các Trung tâm chuyên biệt trong các giáo phận riêng lẻ, hoặc ở cấp khu vực hoặc quốc gia, cũng như các sáng kiến ​​cầu nguyện và sau hết, hỗ trợ các Giám mục là những người đầu tiên có trách nhiệm về các ơn gọi cho chức linh mục. Trên thực tế, một niềm tin cần được chia sẻ đó là sự hiện diện của các linh mục – đã được đào tạo nhân bản, thiêng liêng, trí thức và mục vụ, theo bốn chiều kích quen thuộc được trình bày ở Pastores dabo vobis –  trong các cộng đoàn đã góp phần đáng kể trong việc khơi dậy một bầu khí thiêng liêng thích hợp cho sự triển nở các ơn gọi mới.

Vatican News: Đâu là cách thức tổ chức các hoạt động của Thánh bộ và đâu là chi phí hành chính kèm theo nó nhằm giúp ngài đạt được các mục tiêu của "sứ vụ" đã được ủy thác cho ngài?

Đức Hồng y Stella: Giống như thuật ngữ “Thánh bộ (congregation)” gợi ý, Bộ (dicastery) bao gồm nhiều người cộng tác với cơ quan giáo sĩ. Một số Hồng y, Tổng Giám mục và Giám mục được mời gọi tham gia vào nó với tư cách là các Thành viên. Họ được chỉ định bởi Đức Giáo hoàng, vừa từ trong Giáo triều Rôma vừa từ nhiều nơi khác nhau trên thế giới, nên đảm bảo một tinh thần quốc tế. Vị Hồng y Tổng trưởng đảm nhận Thánh bộ, được hỗ trợ bởi hai Thư ký Tổng Giám mục (một người có nhiệm vụ về các Chủng viện) và bởi một Thư ký dưới quyền. Trong Bộ, có 27 linh mục và 4 giáo dân làm việc. Ngoài ra, khi cần thiết, một số Nhà tư vấn (các nhà thần học, các nhà giáo luật, các nhà tâm lý học, các nhà luật học), cả giáo sĩ và giáo dân, cộng tác với Bộ.

Hoạt động của Bộ Giáo sĩ được chia thành bốn Văn phòng. Văn phòng Giáo sĩ, ngoài công việc “rèn luyện” vô số và các trường hợp hỗ trợ các Giáo hội địa phương, văn phòng này còn xem xét các khiếu nại và đáp ứng các yêu cầu đến từ các Giám mục và giáo sĩ. Một lãnh vực quan trọng là “Kháng nghị Giáo phẩm” – chẳng hạn, chống lại sự đàn áp một giáo xứ – đây là một thành ngữ về quyền tự do của các tín hữu trong việc “đối thoại” với những người lãnh đạo của họ khi họ cảm thấy gánh nặng do một quyết định và không thể đi tới một giải pháp hòa bình sau những nỗ lực đã thực hiện. Nhờ “Năng quyền đặc biệt” được trao cho Bộ, Thánh bộ có thể huyền chức các linh mục và phó tế vì những lý do rất nghiêm trọng do tình trạng giáo sĩ. Do công việc và kinh nghiệm của Văn phòng Giáo sĩ, Huấn thị gần đây Sự hoán cải mục vụ của cộng đoàn giáo xứ trong việc phục vụ sứ vụ loan báo Tin Mừng của Giáo hội đã được công bố (ngày 20 tháng 7 năm 2020).

Phòng họp và hội nghị của Bộ Giáo sĩ

Văn phòng Chủng viện liên quan tới các ơn gọi và hỗ trợ các Giám mục giáo phận và Hội đồng Giám mục trong lãnh vực đào tạo linh mục, vừa khởi đầu vừa liên tục, đặc biệt là trong các Chủng viện. Văn phòng thúc đẩy sự nhận thức và áp dụng Ratio và đồng hành với các giám mục địa phương trong việc soạn thảo Ratio Nationalis của riêng họ, sau đó phải được Bộ Giáo sĩ phê chuẩn. Các trường Cao đẳng và các Ký túc xá Linh mục ở Roma cũng thuộc thẩm quyền của nó. Văn phòng Hành chính, xét rằng quyền sở hữu tất cả các tài sản của giáo hội là “thuộc Thẩm quyền Tối cao của Đức Giáo hoàng La Mã” trong mọi trường hợp, Thánh bộ là một trong những công cụ mà Đức Giáo hoàng sử dụng để giám sát việc quản lý đúng đắn tài sản của Giáo hội. Thánh bộ cũng được phép cấp Giấy phép hiệu lực cần thiết trong một số trường hợp khi tài sản bị chuyển đi. Văn phòng Tháo Chuẩn liên quan đến những giáo sĩ đã từ bỏ việc thực hành tác vụ và muốn được hòa giải với Thiên Chúa, với cộng đoàn giáo hội và thậm chí với “câu chuyện” cá nhân của họ. Việc ban cấp phép - dành riêng cho Đức Giáo hoàng - không phải là một quyền, nhưng là một ân sủng, được ban cho từng trường hợp, như một dấu hiệu của lòng thương xót, khi tình trạng từ bỏ thừa tác vụ và đánh mất căn tính do giáo sĩ dường như đã trở nên không thể thay đổi.

Liên quan đến chi phí hành chính, chúng bao gồm tiền lương của nhân viên và chi phí hoạt động, và được trang trải nhờ thu nhập có được từ các Hoạt động Nội bộ (chẳng hạn việc cấp các Phúc Nghị liên quan đến việc quản lý các tài sản của giáo hội, các Phúc Nghị cho các tháo chuẩn khỏi những nghĩa vụ linh mục hay phó tế và các Phúc Nghị cho các đơn thỉnh cầu về những Năng quyền Đặc biệt). Cuối cùng, các Khóa Đào tạo do Bộ tổ chức được tài trợ một phần nhờ sự đóng góp tượng trưng từ các tham dự viên, và phần còn lại được tài trợ nhờ lòng hảo tâm của các thực thể khác, bao gồm phần lớn từ Quỹ Giáo hoàng “Aid to the Church in Need”( Trợ giúp cho Giáo hội đang cần).

Chuyển ngữ: Lm. Giuse Phạm Văn Trọng
Từ: catholicmedia.org (11.5.2021)

Trích lại từ https://www.hdgmvietnam.com/